Nowoczesna energtyka to także zarządzanie danymi. Dziś piszemy o tym jak cyfryzacja przyczynia się do budowy lokalnych społeczności energetycznych.
Cyfryzacja jednostek samorządu terytorialnego (JST) to coś więcej niż tylko technologia — to rewolucja w sposobie, w jaki miasta i gminy współpracują ze swoimi mieszkańcami, dbają o środowisko i podejmują decyzje. Nowoczesne narzędzia cyfrowe mogą znacząco poprawić jakość usług publicznych, zoptymalizować koszty i stworzyć platformę współpracy, która zbliży mieszkańców do ich lokalnych wspólnot. W tym artykule przyjrzymy się, jak cyfryzacja otwiera nowe możliwości, przedstawiając konkretne przykłady i liczby z zagranicy, które mogą być inspiracją dla polskich samorządów, zwłaszcza tych rozwijających społeczności energetyczne.
Szanse cyfryzacji w JST: Co zyskuje samorząd?
Usprawnienie administracji i obsługi mieszkańców
Wyobraźmy sobie, że wszystkie kluczowe usługi samorządowe są dostępne online. Składanie wniosków o dotacje, umawianie spotkań, sprawdzanie statusu wniosku — wszystko to można załatwić z domu, unikając długich kolejek. W Danii, pionierze cyfryzacji administracji, od 2018 roku ponad 90% obywateli korzysta z usług online. Dzięki temu liczba wizyt w urzędach spadła o 80%, co przełożyło się na oszczędności w budżetach gmin i na zaoszczędzony czas mieszkańców. Takie usprawnienia pozwalają samorządom na przeznaczenie zasobów na bardziej złożone projekty i sprawiają, że administracja staje się bardziej dostępna.
Większa przejrzystość i zaufanie społeczne
Przejrzystość to fundament demokratycznych samorządów, a cyfryzacja daje narzędzia, które mogą ją realnie zwiększyć. W Holandii wdrożono system „Open Spending”, który daje obywatelom pełny wgląd w wydatki i budżet gminy. Każdy mieszkaniec może zobaczyć, ile środków przeznacza się na różne obszary działalności, jak inwestycje w drogi, oświatę, czy inicjatywy ekologiczne. Efekt? Większe zaangażowanie mieszkańców i wzrost zaufania do władz lokalnych.
Rozwój społeczności energetycznych i produkcja energii na miejscu
Społeczności energetyczne to inicjatywy, które dają mieszkańcom możliwość wspólnego inwestowania w lokalne źródła odnawialnej energii, takie jak panele fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe czy biogazownie. W Niemczech tego typu społeczności kwitną i są doskonałym przykładem synergii między cyfryzacją a zieloną energią. Gmina Wildpoldsried w Bawarii produkuje o 500% więcej energii niż wynosi jej zapotrzebowanie, sprzedając nadwyżki na rynek i generując zyski, które są inwestowane w lokalną infrastrukturę. Dzięki cyfrowym platformom do zarządzania danymi energetycznymi mieszkańcy mogą śledzić produkcję energii, dzielić się nadwyżkami i optymalizować zużycie. Tylko na marginesie wspominamy, że takie możliwości formalne instnieją także w Polsce, a my jako zespół klastrujemy.pl chętnie pomagamy w rozwoju lokalnych inicjatyw.
Lepsze zarządzanie zasobami naturalnymi i energetycznymi
Cyfryzacja wspiera efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi. W szwedzkim Göteborgu wdrożono inteligentne systemy do monitorowania zużycia energii w budynkach publicznych. Dane z czujników pomagają w identyfikacji obszarów nadmiernego zużycia i w dostosowaniu zużycia do rzeczywistych potrzeb. Rezultat? Juz w pierwszym roku oszczędności rzędu 20% i zmniejszenie emisji CO₂.
Zagrożenia cyfryzacji i jak sobie z nimi radzić
Cyberbezpieczeństwo jako priorytet
Cyfryzacja oznacza również nowe zagrożenia, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa danych. JST stają się atrakcyjnymi celami dla cyberprzestępców. Przykładem jest hiszpańska gmina Jerez de la Frontera, która w 2019 roku padła ofiarą poważnego ataku ransomware, paraliżującego systemy informatyczne na kilka tygodni. Samorządy, szczególnie te, które przechowują i przetwarzają dane dotyczące infrastruktury energetycznej, powinny inwestować w systemy cyberbezpieczeństwa i regularne szkolenia dla swoich pracowników, szczególnie teraz gdy dziennie odnotowywanych jest nawet kilkaset ataków prawdopodobnie powiązanych z trawjącą za wschodnią granicą wojną.
Koszty wdrożenia i utrzymania nowych technologii
Wdrożenie nowoczesnych technologii wiąże się z kosztami, które dla wielu JST są dużym obciążeniem. Koszt budowy cyfrowej platformy zarządzania danymi w szwedzkiej gminie Växjö wyniósł około 500 tysięcy euro, jednak inwestycja ta przełożyła się na znaczne oszczędności w długim okresie. JST, które planują cyfryzację, mogą szukać wsparcia z funduszy europejskich i krajowych, dedykowanych transformacji cyfrowej. W naszym kraju poważne środki na ten cel przewidziane są w KPO.
Braki w kompetencjach cyfrowych pracowników
Brak odpowiednich kompetencji wśród pracowników JST może ograniczać korzyści wynikające z cyfryzacji. W Finlandii, aby uniknąć tego problemu, wprowadzono ogólnokrajowy program szkoleniowy, który pozwala pracownikom publicznym rozwijać umiejętności cyfrowe. To podejście może być wzorem dla polskich JST, które chciałyby podnieść poziom cyfrowych kompetencji swojego personelu, co zresztą jest jedym z zadań realizowanych aktualnie przez Ministerstwo Cyfryzacji.
Przyszłość Społeczności Energetycznych w Polsce: wykorzystanie potencjału cyfryzacji
Społeczności energetyczne to inicjatywy, które mogą stać się przyszłością zrównoważonego rozwoju polskich JST. Dzięki cyfryzacji mieszkańcy mogą nie tylko produkować, ale także zarządzać nadwyżkami energii. Wyobraźmy sobie, że każda gmina w Polsce ma platformę umożliwiającą mieszkańcom monitorowanie produkcji energii z paneli fotowoltaicznych, a także korzystanie z jej nadwyżek, gdy są najbardziej potrzebne. Takie rozwiązania pozwoliłyby na stabilizację kosztów energii, a przy okazji zyskałyby na popularności jako nowoczesne rozwiązania wspólnotowe. To idea klastrów, ale ile z nich dziś posiada system wspierający? ...tak tu też nasz product placement: w ramach zeronest.energy możemy dostarczyć narzędzia wspierające wewnętrzny bilans energetyczny :-)
Comments